TOVUQ TUXUMLARI VA TOVUQLAR HAQIDA: O'NTA QIZIQARLI FAKT

Birinchi tovuq yoki tuxum paydo bo‘lgani haqidagi yakuni yo‘q tortishuvlarni ochiq deb hisoblaymiz. Ilm-fan nuqtai nazaridan qaralganda tuxum ilgari paydo bo‘lgan. Shunday qilib, biologlar va faylasuflar tuxum tovuqdan ko‘ra asosiyroq ekanligiga ishonishadi. 19-asrda Britaniyada yashagan faylasuf Gerbert Spenser bu topishmoq haqida o‘z tushunchasini taklif qildi: «Tovuq bir tuxumdan boshqa tuxum ishlab chiqaradigan usuldir». Biroq, olimlar ilohiyotchilar tovuq tuxumdan oldin paydo bo‘lganligini ta’kidlaydilar – «Yaratgan barcha tirik mavjudotlarni biz hozir kuzatishimiz mumkin bo‘lgan shaklda yaratgan».

Har bir inson u yoki bu nuqtai nazarni erkin qabul qilishi mumkin va biz sizni tovuqlar va tovuq tuxumlari haqida qiziqarli faktlar bilan tanishtiramiz.

1. Bu qushlarni ko‘paytirish nafaqat parrandachilik sohasida, balki butun qishloq xo‘jaligida yetakchi o‘rin tutadi. Buning sababi bozorga go‘sht va tuxum ko‘rinishidagi arzon va to‘yimli mahsulotlarni yetkazib berishdadir. Bundan tashqari, tovuqlardan chiqindi shaklida paxmoq, patlar va qimmatli ozuqaviy o‘g‘it olish mumkin.

2. Tovuq – ucha olmaydigan parranda, hayvonlar turkumiga kiradi, ularni qushlar ham, hayvonlar ham deyish mumkin. Tovuqlarni xonakilashtirish Osiyoda boshlangan. Barcha turlar bosh qismida tepalik (toj)ning mavjudligi bilan tavsiflanadi. Bu xususiyat termoregulyatsiya bilan aniqlanadi. Ushbu tojlar yordamida tovuq qon oqimini butun tanaga taqsimlaydi.

3. Tashqi tomondan, barcha tovuqlar bir-biriga o‘xshash, faqat og‘irlikda farqlanadi. Broyler tovuqlari kattaroq, tug‘ilgandan keyin bir hafta ichida ularning vazni 500 g (tug‘ilganda 40 g) ga yetadi.

4. Qishloq xo‘jaligiga yaroqli tovuq zotlari maqsadiga ko‘ra guruhlarga bo‘linadi.

Tuxum zotlari

Tuxum zotining vakillari, shuningdek, yaxshi tuxum ishlab chiqarish uchun tuxum qo‘yuvchi tovuqlar deb ataladi. Tovuqlarning tuxum zotlarining vazni kichik – o‘rtacha 2-2,3 kg, yil davomida ular 300 tagacha tuxum berishi mumkin.

Go‘sht zotlari.

Qishloq xo‘jaligida eng mashhur va talabga ega, chunki tovuqlar qimmatli parhez go‘shtni beradi.

Bunday katta tovuqlar, ko‘p ovqatlanadilar va harakatsiz hayot tarziga ega bo‘ladi. Tovuqlar qayerda yashashidan qat’i nazar, ular hatto kichik maydonga ham moslasha oladilar.

5. Eng parhezli – broyler tovuqlarining oq go‘shti. Uning tarkibida to‘liq oqsillarning 20%, yog‘larning atigi 57% mavjud.

6. Uy tovuqlarining tuxumlari deyarli har doim qushlarning quloqlari bilan bir xil rangda bo‘ladi. Oq quloqli zotlarning tuxumlari ham oq bo‘ladi. Qizil quloqli tovuqlar jigarrang tuxum qo‘yadi.

7. Tuxum qo‘yadigan tovuq faqat yoritilgan xonada tuxum qo‘yadi. U quyosh nuri xonaga kirguncha yoki elektr chiroqlari yoqilguncha kutadi.

8. Tuxum taxminan bir kun davomida tovuqning tanasi ichida hosil bo‘ladi. Tovuqlar tanadagi kaltsiyni doimiy ravishda to‘ldirishga muhtoj, chunki uning yetarli miqdori tuxum qobig‘ining shakllanishiga sarflanadi.

9. Tovuqlar o‘zlarining va boshqalarning barcha tuxumlarini inkubatsiya qiladilar, ular orasida hech qanday farqni sezmaydi. Tovuqlar faqat buzilgan tuxumni taniy oladi. Ular odatda buzilgan tuxumlarni uyadan tashqariga itarib yuboradilar.

10. Xom tovuq tuxumidagi sarig‘i har doim qobiqdan har tomondan teng masofada joylashgan bo‘ladi. Yangi tovuq tuxumlari suvga cho‘kadi, eskirgan tuxumlar suv yuzasida suzib yuradi.