BIR MAROMDA, SOKIN YOG‘AYOTGAN BU YOMG‘IR QISHLOQ XO‘JALIGI EKINLARIGA QANDAY TAʼSIR KO‘RSATADI?

Qishning uzun tunlari  yarim kechagacha davom etadigan gurunglarda ko‘pni ko‘rgan nuroniy otaxon-u kayvoni onaxonlarimiz “Qantar og‘di”, “Qantar og‘sa qor turmaydi” deya taʼkidlaganlarini ko‘p eshitganmiz. Qo‘li gul bobodehqonlarimizning  hisobi bo‘yicha  qantar og‘ishi 22-25 fevralga to‘g‘ri keladi. Qantar og‘ishi arafasida mana bir necha kundirki mamlakatimiz bo‘ylab yomg‘ir yog‘moqda.

Bu shunday yomg‘irki –Yaratganning rahmati, marhamati, barakoti unda mujassam.

Bu shunday yomg‘irki – qishning qahraton sovuqlaridan zerikkan  qalblarga sokinlik bilan birga bahor nafasini, bahorning tarovatini olib kiradi.

Bu shunday yomg‘irki – ohistagina tushayotgan tomchilar yer sathiga bir tekis taqsimlanmoqda.

Ho‘sh   bir maromda, to‘xtovsiz, sokin yog‘ayotgan  bu yomg‘ir qishloq xo‘jaligi ekinlariga  qanday taʼsir ko‘rsatadi?

Ayni paytda yog‘ayotgan  yomg‘ir suvi  harorati +4-+7 darajada tuproqqa tushganligi sababli  tuproqning haroratini ko‘taradi va  muzlagan tuproq qatlamining tezroq erishiga olib keladi.  Yomg‘ir suvi chuchuk bo‘lganligi uchun yerdagi tuz konsentratsiyasini pasaytiradi. Qish va erta bahor oylarida tuproqda suvning bug‘lanish koeffisiyenti past (deyarli 0 ga teng) bo‘lishi ko‘p yillik ilmiy va ishlab chiqarish tajribalarda o‘z isbotini topgan. Demak, fevral oyida yoqqan yomg‘ir bug‘lanish koeffisiyenti pasligi xisobiga tuproqda zaxira nam sifatida saqlanadi.

Qantar og‘ishidan oldin yog‘ayotgan bu yomg‘ir kuzgi boshoqli don ekinlarining vaqtliroq uyg‘onishini taʼminlaydi. Erta uyg‘ongan ekinlarning o‘suv davrida generativ va vegetativ organlari yaxshi rivojlanadi.  Bu esa albatta  hosildorlikning oshishini taʼminlaydi.

Joriy yil qish fasli (yanvar) har yilgidan sovuq bo‘lishi, erta muddatlarda ekilib, tuplangan holda qishlovga kirgan g‘alla maydonlari uchun samarasi yuqori bo‘ldi.

Ammo, bu sovuq ayrim sabablarga ko‘ra optimal muddatlardan kech ekilib, qishning sovuq xarorati bugungi kunda 1-2 barg xolatida rivojlanayotgan g‘allaning rivojlanishiga biroz salbiy taʼsir ko‘rsatgan bo‘lsada, bugungi kunda respublika xududlarida yog‘ayotgan surunkali yomg‘ir, kuz oylarida ayrim sabablarga ko‘ra sug‘orilmagan va to‘liq unib chiqmagan g‘alla maydonlariga ijobiy taʼsir ko‘rsatadi.

Shuningdek, g‘alla nixollarida qo‘shimcha tup hosil qilishiga ijobiy taʼsir qiladi. Erta bahorgi azotli mineral o‘g‘itlar bilan oziqlantirilgan g‘alla maydonlarida, mineral ozuqaning tuproq ostiga singishiga va o‘simlik ildizi orqali yaxshi o‘zlashtirishiga samarli taʼsir qiladi